Zarathustra en de betekenis van de Faravahar



de Faravahar op een tempel
in zuid-west Iraan
Zarathustra, Zartosht of (Grieks) Zoroaster was een Iraanse profeet en de grondlegger van het zoroastrisme, een godsdienst die tegenwoordig haar aanhangers vooral vindt onder de Parsi's in India. Volgens de legenden was de profeet een herder en leefde hij op het platteland. Rond zijn twintigste levensjaar ervoer Zarathustra een crisis en ging hij ronddwalen. Na tien jaar kreeg hij, gezeten aan de oevers van de Oxus (de Amu Darja) een visioen van de god Ahura Mazda (het Grote Licht).

Leven en leer
Het is niet duidelijk wanneer hij heeft geleefd. De meeste onderzoekers plaatsen zijn leven tegenwoordig tussen 1400 en 1200 voor Christus. De godsdienst die hij stichtte, bevat de aanzetten van een vorm van monotheïsme, of eigenlijk dualisme. Er bestaat een god van het goede (Ahura Mazda) en een god van het kwade (Ahriman). De mens zit ingeklemd tussen die twee en moet trachten voor het goede te kiezen.
Dit laatste, het dualisme, is niet de oorspronkelijke vorm geweest van deze godsdienst. Het dualisme is door latere volgelingen ingevoerd. Deze hebben de vraag of er binnen het Ene een tweedeling aanwezig is, vertaald door goed en kwaad, terwijl de intentie van de vraag was of het nodig is dat onderscheid te maken om inzicht te kunnen krijgen en geestelijk te kunnen groeien.
Zarathustra was de profeet van de goede god Ahura Mazda (het Grote Licht). Volgens hem is hij de ware god en zijn alle andere goden halfgoden. De mens is geschapen om te strijden tegen de machten van het kwade. Het geloof zit daarom ook niet in het aanvaarden van een leer, maar in: het denken, zeggen en doen van het goede.

Ahura Mazda

Faravahar op een tempel
in zuid-west Iraan
Ahura Mazda is de naam van de belangrijkste godheid in het zoroastrisme. Het betekent onder andere ook 'De ongeschapen Schepper' oftewel een eigenschap van God. Ahura Mazda, of Wijze Heer (ook bekend onder de naam Ohrmazd of Ormuzd), vertegenwoordigt de goddelijke kracht van het goede en werd aanvankelijk beschouwd als de 'alomvattende hemelruimte'.
Tot ca. 1200 v.Chr., de tijd van de grote hervormer Zoroaster, vereerden de Iraniërs verschillende godheden. Maar Zoroaster ontkende hun bestaan en erkende alleen Ahura Mazda als de ware scheppergod. Hij staat voor licht en waarheid, en woont in de hemel met zijn zeven Anesja Spentar, de onsterfelijke heiligen (engelen). Ahura Mazda schiep ook de Ameza Spentas en de Yazatas en is de schepper van de eerste sterveling Gayomard, van het vee, het vuur, de aarde, de lucht, water en de planten. Ahura Mazda moet het opnemen tegen Angra Mainyu, ook bekend als Ahriman, de boze geest, de Heer van de Leugens die in de hel onder de aarde woont en zijn duivels erop uitzendt om de mensen te kwellen.
Zoroaster dacht dat Ahura Mazda het licht zichtbaar maakte, zodat de god vaak als de zon werd afgebeeld. In de grafkamer van de Perzische vorst Darius I is Ahura Mazda afgebeeld als een gevleugelde zonneschijf, een beeld dat is gebaseerd op Egyptische symboliek. Soms worden zon en maan als de ogen van Ahura Mazda gezien.
Hij kon duidelijk onderscheid maken tussen goed en kwaad door het vuur als zuiverende kracht te gebruiken. Hij heeft de waarheid, gesymboliseerd door het vuur, aan zijn volgelingen bijgebracht. In de tempels van de godheid wordt door de vuurpriester altijd een vlam brandend gehouden als symbool van zijn aanwezigheid.

Ahura
Onder het koningshuis van de Achemeniden die van 558 tot 330 v.Chr. regeerden, werd Ahura aangenomen als patroon van het huis. Hij werd afgebeeld in de vorm van een paar grote vleugels.
Gedurende de eeuwen na Zoroaster ontstond een tegenbeweging, het zurvanisme, waar men zowel Ahura Mazda als Angra Mainya beschouwde als nakomelingen van Zurvan Akarana (letterlijk Eindeloze Tijdruimte). Dit liet toe het probleem te omzeilen van het scheppen van het kwaad door de scheppergod, of dit althans te hebben toegelaten. Aan het einde der tijden, zo zei men, zou Ohrmazd regeren en alles ten goede doen keren.
Het woord ahura of asura betekent in het proto-Indisch duivel terwijl sura een goed hemelwezen is. Bij de Perzen verwisselden de betekenissen. Bij hen betekende het woord deva(s) (dios, deus, theos) duivel en dit woord kwam via de Semieten (Bijbel) terecht in het Westen.
Bron: Wikipedia

Faravahar


Het geestelijke zinnebeeld van het oude Iran

Het zinnebeeld 'Faravahar' betekende voor de oude Iraniërs de weergave van het beginsel van Zarathustra's leer, de spreuk: "Goede gedachten, goede woorden, goede daden." Zarathustra is de meest bekende Iraanse filosoof en leraar; hij bracht een boodschap van vrede, van liefde en het juiste leven. Hij zag zichzelf niet als een profeet die een boodschap van God aan de mensheid bracht. Hij herkende het goddelijke in kennis en wijsheid. Hij geloofde in een kosmische geest, Ahura Mazda (het Grote Licht) dat door de schepping heen werkzaam was. Om daarmee in overeenstemming te komen moest de mens zich houden aan: 'juist denken, juist spreken, juist handelen'.
Hij verenigde de oude Iraniërs door deze levenswijze, wat hen eeuwenlang voorspoed en geluk bracht (het Perzische Rijk).

De betekenis van het zinnebeeld 'Faravahar'

De Faravahar met daarin Ahura Mazda,
het Grote Licht
of: de Fravashi, de menselijke geest
1. De oudere man in het midden verbeeldt of Ahura Mazda zelf of de wijs geworden mens.
2. De ring in het midden is een weergave van de eeuwige oneindigheid van het Al, want een cirkel heeft begin noch einde. Die ring omvat de mens, wat inhoudt dat ook de menselijke geest het eeuwige leven heeft en met het Al is verbonden.
3. De beide vleugels hebben drie rijen veren, die de spreuk: 'juist denken, juist spreken, juist handelen' vertegenwoor- digen; tegelijkertijd zijn zij er de oorzaak van dat de mens in figuurlijke zin kan 'vliegen': zich geestelijk kan ontwikkelen. Door de eigen vermogens (het waarnemen, denken, voelen en willen) bewust en beheerst te gebruiken, ontwikkelt de mens zichzelf.
4. Met de staart wordt door een vogel een richting gekozen, ook nodig om te kunnen 'vliegen'; dit verbeeldt de gewetensvolle keuze die de mens moet maken tussen het goede en het kwade, tussen 'boven' en 'beneden'. Door de persoonlijke, vrije keuze is iedere mens verantwoordelijk voor zijn eigen daden en leert die door de gevolgen van eigen besluiten en daden te ondergaan.
5. De beide lussen, aan de voorkant van de staart en aan de achterkant, vertegenwoordigen het goede en het kwade. Voor het goede moet worden gekozen en het kwade moet achter zich worden gelaten.
6. De rechterhand van de mens wijst naar de hemel als de richting waarin moet worden gestreefd naar hereniging met God, Ahura Mazda - de linkerhand houdt de ring van vriendschap en trouw vast; beide handen wijzen op godsliefde en naastenliefde.
7. De hoed wijst op de uitstraling van de kruinchakra, die toeneemt al naar de mens erin slaagt voor het goede te kiezen en het kwade te laten. Daardoor komt de mens steeds meer in overeenstemming met het Al en kan de hereniging ermee plaatsvinden.

Fravashi


De persoon in de afbeelding is de 'fravashi'
Fravashi is in de taal van de Avesta het woord voor een persoonlijke geest, de geest van het individu. Deze geest bestaat vóór de geboorte, tijdens het bestaan op aarde en daarna, na de dood. De fravashi van een persoon vormt de 'urvan', vertaald als de 'ziel' en gaat daarmee naar de stoffelijke wereld om de strijd tussen het goede en het kwade mee te maken. Op de vierde dag na de dood van het lichaam gaat de urvan (ziel) naar de fravashi (geest) in de geestelijke wereld, na alle ervaringen van het afgelopen bestaan te hebben verzameld.
Etymologisch hangt het woord 'fravashi' samen met de wortel 'var-': kiezen. 'Fravashi' zou dan betekenen: 'hij die is uitgekozen'. Dezelfde wortel zit in het woord 'fravarane': kiezen, een geloof aanhangen. (bron: Wikipedia)

De fravashi of de geest is zo 'degene, die kiest' en om te kunnen kiezen, moet de geest de geestelijke vermogens gebruiken. Dat betekent in de woorden van Zarathustra: juist denken, juist spreken en juist handelen. Dus: deugdzaam, gewetensvol leven.


terug naar het literatuuroverzicht

terug naar het weblog







^