Hoe Paulus het Westerse christendom vorm gaf
Het doel van Paulus' zendingsdrift was de verspreiding van het christendom over het Romeinse Rijk en de Italiaanse staatsfilosoof Niccolò Machiavelli zei over die onderwerpen: "Regeren is: doen geloven" en "Het doel heiligt de middelen."
De tekst van de podcast 'Hoe Paulus jouw religie uitvond' (Hoe Paulus het Westerse christendom vorm gaf)
Podcast https://youtu.be/adfsSmasfwg?si=fIPhzMgAPeycK
Bron: Sacred Logic, 9 aug. 2025 #Kerkgeschiedenis #ChristelijkeGeschiedenis #BijbelGeschiedenis
Inhoud
Paulus van Tarsus
2. Paulus overviel Jezus' wetsgetrouwe leerlingen
3. De gestorven en weer opgestane redder
4. Het zonde-begrip
5. De verlossing: het plaatsvervangende lijden
6. Het Westerse, paulinische christendom
De apostel Paulus verspreidde niet alleen het christendom, hij gaf het met dat doel ook een nieuwe vorm. In de tekst van deze podcast onthullen we zes feiten over hoe Paulus' leringen de boodschap van Jezus omvormden tot de godsdienst, die vandaag de dag door miljarden mensen wordt gevolgd. Van het herschrijven van kernopvattingen tot het herdefiniëren van verlossing, Paulus' invloed was groot.
Of je nu gelovig, sceptisch of gewoon nieuwsgierig bent naar godsdienstgeschiedenis, deze diepgaande beschouwing zal je aan het denken zetten.
Paulus en Jezus
Wat als ik je vertel dat het christendom dat je vandaag de dag aanhangt, heel weinig met Jezus te maken heeft en bijna alles met een man, die Hem nooit heeft ontmoet? Een man die niet eens een van zijn leerlingen was! En een man die de boodschap van een radicale Joodse prediker nam en herschreef om een nieuwe religie te vormen. Een religie die Jezus nooit heeft bedoeld. Deze man heet Paulus.
De Paulus die een groter deel van het Nieuwe Testament schreef dan wie ook. De Paulus die beweerde visioenen te hebben gekregen, maar geen herinneringen aan Jezus had. De Paulus die denkbeelden invoerde, waar Jezus nooit over heeft gesproken. En de Paulus die de historische Jezus systematisch verving door een goddelijke Christusfiguur, gevormd naar heidense goden. Dat is geen verdachtmaking. Dat is geschiedenis. En aan het einde van deze podcast zul je beseffen dat het geloof dat miljoenen mensen vandaag de dag aanhangen, niet is gebaseerd op de leringen van Jezus, maar op de denkbeelden van Paulus.
Paulus en het christendom
Denk hier eens over na. Jezus bracht zijn leven door met prediken tot Joden, hen aansporend de Wet te volgen, zich te bekeren en zich voor te bereiden op het koninkrijk van God. Hij leefde als Jood, bad als Jood, onderwees Joodse ethiek en waarschuwde tegen religieuze schijnheiligheid. Hij vertelde mensen zelfs dat geen enkele letter van de Wet verloren zou gaan. Maar Paulus komt na Jezus' dood en zegt dat die Wet een vloek is. Paulus komt eraan en vertelt de mensen dat besnijdenis zinloos is, dat geloof alleen genoeg is, dat heidenen de geboden, die Jezus zelf hooghield, kunnen negeren.
En Paulus beweert dit alles niet gestoeld op wat Jezus hem persoonlijk leerde - omdat ze elkaar nooit hebben ontmoet - maar op basis van een persoonlijk visioen, dat hij naar eigen zeggen onderweg naar Damascus kreeg, een visioen dat niemand anders zag, een openbaring die niemand anders kon bevestigen. Paulus wordt vervolgens de overheersende stem van het vroege christendom. Niet Petrus, niet Jakobus, niet Johannes, maar Paulus, een man die openlijk toegeeft dat zijn evangelie hem niet door iemand is geleerd, maar door goddelijke openbaring tot hem is gekomen. Maar wat voor soort openbaring kan de geboden uitwissen, waar Jezus naar leefde en voor stierf?
Paulus' brieven zijn de oudste christelijke documenten die we hebben en zijn tientallen jaren vóór de evangeliën geschreven. Dat betekent dat de eerste geschriften over Jezus niet over zijn leringen gingen, niet over zijn gelijkenissen, niet over zijn daden, maar over Paulus' theologische beoordeling van wie Jezus was. Hij vertelt de mensen dat Jezus de kosmische zoon van God is, gekruisigd voor onze zonden, opgestaan om eeuwig leven te geven. Hij spreekt over genade, geloof en rechtvaardiging. Maar hij haalt de woorden van Jezus zelf bijna nooit aan.
1. De verspreiding van het christendom
Hij bedacht een godsdienst die zich ook buiten de Joden zou kunnen verspreiden. Een religie die Romeinen, Grieken en heidenen zou kunnen aanspreken! En om dat te doen, moest hij Jezus omvormen tot iets, wat hén vertrouwd was, iets goddelijks, dramatisch en universeels. Denk daar eens over na.
Daarom zegt Paulus dat we worden gered door gelóóf, niet door wérken. Maar Jezus zei keer op keer dat alleen wat je dóet, ertoe doet. Jezus prees de barmhartige Samaritaan niet om zijn geloof, maar om zijn daden. Hij veroordeelde schijnheiligheid, onrecht en zelfzucht. Hij eiste rechtvaardigheid, geen rituelen. Maar Paulus vervangt dit door doctrines, geloofsbelijdenissen en geloof in een bloedoffer [naar heidense gebruiken]. Hij neemt een zedelijke boodschap en vormt die om tot een geloof in verlossing. Hij zegt dat geloven in de opstanding het enige is, wat ertoe doet. Niet wat je dóet, niet hoe je lééft, maar wat je gelóóft.
Dat is echter niet de boodschap van Jezus. Dat is de boodschap van Paulus. En de ironie is dat de meeste christenen tegenwoordig Paulus volgen zonder dat te beseffen. Ze denken dat ze Jezus volgen. Ze gaan naar de kerk en horen verzen uit Paulus' brieven. Ze leren over verlossing door geloof. Ze leren dat de Wet dood is, dat genade alles is, dat de doop de Thora en de profeten vervangt, maar ze beseffen niet dat Jezus deze dingen nooit heeft gezegd. Ze komen van een man die nooit aan Jezus' voeten heeft gezeten, die nooit brood met Hem heeft gebroken, die nooit een gelijkenis uit de eerste hand heeft gehoord.
Paulus doel was de verspreiding
Hoe is dit gebeurd? Hoe is Paulus van buitenstaander de architect geworden? Het antwoord ligt in strategie. Paulus wist dat de Joodse boodschap van Jezus de heidense wereld niet zou aanspreken. Hij wist dat een strenge Wet, een Joodse Messias en een apocalyptische waarschuwing in Rome niet zouden werken. Dus verzachtte hij het, hervormde het, gaf het een nieuw aanzien. Hij vertelde de heidenen dat ze geen Jood hoefden te worden. Hij vertelde hen dat ze de Wet en de profeten konden overslaan. Hij gaf hun een kortere, eenvoudigere weg naar verlossing: het geloof in een stervende en weer opgestane God.
Klinkt dat bekend? Dat is wat de mysteriereligies van het Romeinse Rijk boden. Sekten zoals die van Mithras en Osiris leerden al over dood en wedergeboorte, over geheime kennis en goddelijke verlossing. Paulus nam deze denkbeelden over en gaf er een nieuwe naam aan: christendom. En naarmate zijn brieven zich verspreidden, verspreidde ook zijn theologie zich. De geloofsgemeenschappen die hij stichtte, droegen zijn versie van het evangelie uit, niet die van de oorspronkelijke leerlingen van Jezus. En toen de evangeliën uiteindelijk decennia later werden geschreven, waren de schrijvers al beïnvloed door Paulus' gedachtengoed.
De eerste kerkvergadering in Jeruzalem: strijd!
Doordat Paulus' vorming van het christendom begon met het eisen van gezag door middel van een visioen en het daarop verkondigen van een evangelie - daardoor was de Jezus uit de evangeliën soms volkomen losgekoppeld van Jezus' oorspronkelijke woorden. Wat gebeurde er toen hij in Jeruzalem de mannen ontmoette, die wel met Jezus wandelden, die zijn stem hadden gehoord, die zelf zijn leer dagelijks leefden? Wat zeiden Petrus, Jakobus en Johannes, de pijlers van de vroege kerk, toen Paulus iets begon te prediken dat radicaal verschilde van de boodschap van hun Messias? Het antwoord is heftig en is bijna jarenlang verborgen gebleven. Ze verzetten zich tegen hem. Ze botsten. Ze maakten ruzie en hebben zich nooit volledig met hem verzoend.
Paulus behoorde niet tot de groep van Jezus' leerlingen. Hij was in hun ogen een theologische rivaal. En deze andere manier waarop Paulus de godsdienst vormde die jij vandaag de dag aanhangt, is misschien wel de meest opmerkelijke van alles. Het boek Handelingen probeert deze spanning te verzachten en schetst een beeld van overeenstemming. Maar Paulus' eigen brieven vertellen een ander verhaal. In Galaten geeft Paulus toe dat hij na jarenlang gepredikt te hebben, uiteindelijk naar Jeruzalem ging om de apostelen te ontmoeten, niet om van hen te leren, maar om hen te confronteren. Hij schrijft dat hij Petrus, toen hij in Antiochië aankwam, hem recht in zijn gezicht terechtwees. Waarom? Omdat Petrus als een heiden onder de heidenen leefde, maar zich vervolgens terugtrok en afzonderde als er Joodse gelovigen verschenen. Paulus berispte hem publiekelijk, niet uit nederigheid, maar met de hoogmoed van iemand die geloofde dat hij een beter evangelie had dan de mannen die naast Jezus zelf onderweg waren geweest.
2. Paulus overviel Jezus' wetsgetrouwe leerlingen
Kun je je dat voorstellen? Paulus, die Jezus nooit had ontmoet, berispte Petrus, die jarenlang rechtstreeks van de leraar had geleerd. En het wordt nog erger. Paulus vervolgt met te zeggen dat zelfs Barnabas, zijn zendingspartner, op het verkeerde pad werd gebracht door wat hij schijnheiligheid noemde. Hij beschuldigde de apostelen ervan ongelijk te hebben. Waarom? Omdat ze zich nog steeds aan de Wet hielden. Omdat ze het christendom nog steeds als een Joodse beweging zagen. Omdat ze van heidense bekeerlingen verwachtten dat ze de Thora eerbiedigden. En Paulus kon dat niet uitstaan. Hij had een andere mening. Een godsdienst zonder de Wet. Een verlossing zonder gehoorzaamheid, een Messias losgemaakt van Mozes.
Daarom schrijft Paulus dat hij zijn evangelie van niemand heeft ontvangen. Hij benadrukt dat hij de leerlingen niet heeft geraadpleegd, voordat hij predikte. Hij zocht geen eenheid. Hij bouwde iets aparts.
In feite noemt Paulus degenen die een ander evangelie prediken, dat wil zeggen een evangelie dat de Wet omvat, vervloekt. Hij is het niet alleen oneens met hen, hij vervloekt hen. Hij zegt dat zelfs als engelen een ander evangelie prediken, zij vervloekt moeten zijn. Dit is niet de taal van harmonie. Het is de taal van een vijandige overname.
En de apostelen zagen het gebeuren. In het boek Handelingen lezen we hierover en in zijn brieven wuift hij deze beperkingen weg en zegt dat het eten van voedsel dat aan afgoden is geofferd, geen probleem is, tenzij het iemands geweten kwetst. Hij tartte niet alleen de Wet. Hij tartte juist de raad van apostelen die de kloof probeerde te overbruggen. Dit was niet toevallig. Paulus brak bewust zijn christendom los van het jodendom.
Paulus keert zich tegen de Joodse Wet
De apostelen zagen het met grote bezorgdheid gebeuren. In Handelingen zien we Jakobus erop staan dat Paulus bewijst dat hij niet tegen de Wet is door deel te nemen aan tempelrituelen. Paulus gehoorzaamt, maar wordt kort daarna gearresteerd. Waarom was Jakobus zo bezorgd? Omdat er geruchten de ronde deden dat Paulus de Joden leerde de Wet te verlaten, de besnijdenis te verzaken en Mozes te negeren. En Jakobus wist dat dat niet de boodschap was, waarvoor Jezus was gestorven.
Jezus heeft nooit de Wet afgeschaft. Hij heeft haar vervuld. Hij zei dat de Wet niet zou verdwijnen voordat hemel en aarde dat deden. Hij droeg zijn volgelingen op de rechtvaardigheid van de Farizeeën te overtreffen. Hij genas op de sabbat, maar verwierp die nooit. Hij sprak over genade en gerechtigheid, maar altijd samenhangend met het Verbond. Paulus' theologie verscheurde dat Verbond en hij was er trots op. Hij zei dat de Wet onze beschermer was totdat Christus kwam. En nu het geloof is gekomen, staan we niet langer onder die beschermer.
Hij zei zelfs dat als rechtvaardigheid door de Wet kon komen, Christus dan voor niets was gestorven. Dat is een regelrechte tegenspraak met alles wat de apostelen geloofden. Zij zagen Jezus' dood niet als het einde van de Wet, maar als de uiterste daad van gehoorzaamheid daarbinnen. En toen Paulus het tegenovergestelde zei, verzetten ze zich. De brief van Jakobus, geschreven door Jezus' eigen broer, wordt algemeen beschouwd als een berisping van Paulus. Er staat dat geloof zonder werken dood is. Dat Abraham gerechtvaardigd werd door wat hij deed. Dat geloof alleen niet genoeg is. Dat zelfs demonen geloven en sidderen. Dit is niet subtiel. Het is een directe tegenaanval op Paulus' leer van geloof alleen.
Vraag jezelf dus af: waarom zou Jezus' eigen broer de behoefte voelen om Paulus terecht te wijzen als zij hetzelfde evangelie predikten? Waarom zouden de apostelen Paulus' gezag in twijfel trekken als hij eenvoudigweg Jezus' zending voortzette? Het antwoord is: omdat hij dat niet deed. Hij bouwde iets geheel nieuws, iets dat los stond van Jezus' oorspronkelijke opvattingen.
Christendom, aangepaste vorm van Jezus' leer
En toch, omdat Paulus brieven schreef die zich sneller verspreidden dan mondelinge overlevering, omdat zijn gemeentes floreerden in heidense steden, omdat hij onvermoeibaar was in zijn missionaire inspanningen, won zijn versie van het christendom uiteindelijk. Niet omdat die geloviger was, maar omdat die soepeler, beter aan de man te brengen, want minder Joods was. En naarmate de tijd verstreek, vervaagden de herinneringen aan Jezus' leringen, terwijl Paulus' theologie op schrift bleef, werd geciteerd, gekopieerd en gecanoniseerd. De echte apostelen werden slechts voetnoten. De mannen die met Jezus hadden opgetrokken, werden ondergeschikt aan de man die beweerde visioenen te hebben gehad.
3. De gestorven en weer opgestane redder
Het resultaat was een godsdienst die niet door Jezus' volgelingen werd uitgedragen, maar door zijn tegenstander. En de meeste mensen hebben dat nooit opgemerkt. En wat er nu volgt, is misschien wel de meest storende wending in het hele verhaal. De derde manier waarop Paulus de religie die jij vandaag volgt, heeft gevormd, is door de aanname van een stervende en weer opgestane redder, God, in te voeren. Iets, wat nooit in het middelpunt stond van Jezus' eigen boodschap, maar wel de hoeksteen werd van Paulus' evangelie. En wat nog meer verontrustend is, is dat deze opvatting niet zijn oorsprong vond in het jodendom of in wat Jezus ooit heeft gezegd, maar in de aloude mysteriereligies, die zich al over het Romeinse Rijk hadden verspreid, lang voordat Paulus zijn bekende visioen kreeg.
Je hele leven is je verteld dat Jezus' dood en wederopstanding het ultieme bewijs zijn van de goddelijke waarheid en dat deze gebeurtenis het christendom onderscheidt van alle andere religies. Maar wat als ik je vertel dat tientallen andere religieuze sekten al eeuwen voordat Jezus geboren werd, stervende en weer opgestane, verlossende goden aanbaden? Mithras, Atis, Osiris, Dionysios, ze vertoonden allemaal vergelijkbare patronen.
Een goddelijk wezen dat lijdt, sterft en op wonderbaarlijke wijze weer tot leven wordt gewekt, en zijn volgelingen verlossing biedt. Deze sekten gebruikten rituelen van symbolische maaltijden, spirituele wedergeboorte en heilige mysteries. En raad eens wie er ondergedompeld was in de wereld waar deze sekten floreerden? De Romeinse staatsburger Paulus. De steden waar Paulus zijn gemeenschappen stichtte, Korinthe, Efeze en Filippi, waren cultusplaatsen van Grieks-Romeinse religieuze syncretisme.
Kruisiging en opstanding in het middelpunt
Paulus wérkte niet alleen in deze omgeving. Hij nam die in zich op. Hij paste die aan. Hij gebruikte die. Want als hij wilde dat zijn versie van Jezus op deze plaatsen zou worden geaccepteerd, moest hij Jezus omvormen tot iets wat deze mensen al begrepen. Dus geen Joodse rabbi met apocalyptische waarschuwingen, maar een goddelijke figuur die voor je sterft, opstaat uit de dood en je eeuwig leven schenkt door diens heilige vereniging. Die heilige is niet de Jezus van Nazareth. Dat is de Christus van Paulus. En de vroegste christelijke geschriften die we hebben, de brieven van Paulus, citeren Jezus' leringen niet. Ze herhalen zijn gelijkenissen niet. Ze benadrukken zijn genezingsbediening of ethische leringen niet. In plaats daarvan richten ze zich nadrukkelijk op de kruisiging en opstanding.
Paulus zegt dat als Christus niet is opgestaan, ons geloof tevergeefs is. Hij verheft de opstanding tot het middelpunt van het geloof. Hij voert het denkbeeld in dat door Adam de dood kwam en door Christus het leven. Deze mystieke taal is vreemd aan de leringen van Jezus. Jezus sprak over het koninkrijk van God, over gerechtigheid, over berouw, over nederigheid. Hij heeft mensen nooit opgedragen zijn dood te aanbidden. Hij heeft nooit beweerd dat zijn bloed een kosmisch offer was. Maar Paulus deed dat wel.
De aan het kruis verheerlijkte Christus
Paulus ging zelfs zo ver dat hij zei, dat hij de gekruisigde Christus predikte, een struikelblok voor Joden en dwaasheid voor heidenen. Hij wist dat zijn boodschap radicaal was, maar hij predikte die toch, omdat hij niet de bedoeling had de oorspronkelijke leer te behouden. Zijn doel was een universele religie te vormen. En het motief van dood en opstanding gaf hem die kracht. Het stelde hem in staat een verlossingsverhaal te vormen dat de Wet, etniciteit en de noodzaak om Jezus' voorbeeld te volgen, omzeilde en verving door één enkele vereiste: geloof. Geloof gewoon dat Jezus stierf en opstond voor jouw zonden en je bent gered. Geen geboden nodig, geen innerlijke transformatie, alleen geloof in het mysterie.
Dit was de formule van elke grote mysteriecultus in Paulus' wereld. En Paulus paste die nauwkeurig toe op Jezus. Kijk goed naar wat Paulus in elke brief benadrukt. Je zult weinig tot geen vermelding van de Bergrede vinden. Geen directe oproep om de hongerigen te voeden, gevangenen te bezoeken of je vijanden lief te hebben. In plaats daarvan vind je theologie. Je vindt plaatsvervangend lijden en verzoening. Je vindt genade boven de Wet. Je vindt de aan het kruis verheerlijkte Christus.
Keizer Constantijns instemming
En het werkte. De wereld omarmde Paulus' Christus omdat die vertrouwd was. Het weerspiegelde de spirituele honger van Romeinse burgers die al klaar waren voor een redder die de dood overwon (zoals Mithras). En na verloop van tijd werd deze visie leidend. Tegen de tijd dat de evangeliën werden geschreven, had Paulus' theologie het denken van de vroege kerk al gevormd. De evangeliën zelf beginnen Paulus' boodschap met terugwerkende kracht in Jezus' verhaal op te nemen, vooral in het Evangelie van Johannes, waar Jezus spreekt als een goddelijk wezen in plaats van een profetische leraar. Zo herschreef Paulus Jezus, niet door verbeelding, maar door theologie, niet door te liegen, maar door te herkaderen.
En tegen de tijd dat het christendom onder Constantijn (opperpriester van de Romeinse zonnegodsdienst) werd geïnstitutionaliseerd, was de versie die zegevierde niet de radicale Joodse boodschap van een Galilese prediker met de naam Jezus. Het was het kosmische verlossingsverhaal van Paulus' Christus. En nog steeds prediken kerken Paulus elke zondag, in de overtuiging dat ze de woorden van Jezus verkondigen. Maar dat zijn ze niet. Ze weerspiegelen de mysteriereligie die Paulus schiep. Gedoopt in de naam van Jezus.
Dit is geen persoonlijke aanval. Dit is geen ketterij. Dit is geschiedenis. En de vraag die u onder ogen moet zien is deze: volgt u de man uit Nazareth of de man uit Tarsus? Want ze zijn niet hetzelfde. De derde manier waarop Paulus de religie die u vandaag de dag aanhangt, heeft uitgevonden, is door Jezus' missie te vervangen door een oud, heidens patroon. Een patroon van offer, opstanding en verlossing door middel van ritueel geloof. En als u dit eenmaal ziet, kunt u het niet meer ontkennen.
4. Het zonde-begrip
Als u tot hier hebt gelezen, weet u al dat Paulus Jezus nooit heeft ontmoet, openlijk botste met zijn oorspronkelijke leerlingen en een Joodse, messiaanse beweging omvormde tot een Grieks-Romeinse mysteriecultus. Maar het gaat nog dieper, nog verontrustender, want de vierde en vijfde manier waarop Paulus de religie die u vandaag de dag aanhangt, heeft gevormd, zijn door de betekenis van zonde zelf te herdefiniëren en vervolgens de werking van verlossing volledig te veranderen.
Dit was geen kleine theologische aanpassing. Dit was een totale hervorming van het gedachtengoed. Paulus voegde niet zomaar een paar denkbeelden toe aan de leringen van Jezus. Hij herschreef de hele geestelijke betekenis van wat het betekent om een goed mens te zijn, te worden vergeven, te worden gered.
Jezus sprak over zonde als gedrag, keuzes die je maakt, dingen die je doet, onrechtvaardige daden, zelfzucht en gehuichel, die anderen kwetsen en je van de wil van God verwijderen. Hij sprak over hebzucht, trots en onderdrukking. Hij riep mensen op zich te bekeren, hun houding en daden om te vormen, hun vijanden lief te hebben, te vergeven en als lichten in de wereld te leven.
Maar Paulus nam dat ethische kader en verving het door een kosmisch kader. In Paulus' brieven is zonde niet zozeer wat je dóet. Het is wat je al bént. Het is een smet, een aandoening, een geestelijke ziekte die je vanaf je geboorte erft. En er is niets wat je kunt doen om het te genezen. Niet door te bidden, niet door goede werken te doen, zelfs niet door de Wet en de geboden te gehoorzamen. Volgens Paulus is je enige hoop een goddelijke redding!
5. De verlossing: het plaatsvervangende lijden
Iemand moet daarom voor je sterven. Zo komt Jezus binnen, niet als redelijke leraar of zedelijke gids, maar als een offerlam. Paulus bedacht het denkbeeld dat Jezus' dood niet zomaar een martelaarschap was. Het was een plaatsvervanging! Dat Jezus jouw plaats innam, jouw straf op zich nam en voldeed aan de goddelijke gerechtigheid. Maar dit is niet wat Jezus leerde. Het is ook niet wat de eerste leerlingen geloofden. De gedachte dat iemand in jouw plaats kan worden gestraft om daardoor jou rechtvaardig te maken, staat volledig haaks op de ethische leer van Jezus. Maar in Paulus' denkwereld was dit de kern van het evangelie. Hij schreef dat allen gezondigd hebben en de heerlijkheid van God missen en om niet gerechtvaardigd worden door zijn genade, door de verlossing die door Christus Jezus is gekomen.
Paulus zegt dat het loon van de zonde de dood is, maar de gave van God het eeuwige leven. Dit klinkt prachtig, totdat je beseft dat het betekent dat je eigen gedrag er niet meer toe doet. Alleen gelóóf doet ertoe. Dit is waar Paulus' herdefinitie van verlossing van pas komt. De vijfde manier waarop hij het christendom zoals jij dat kent, heeft gevormd. In de leer van Jezus ging verlossing over het doen van Gods wil. Hij zei tegen een rijke man dat hij alles wat hij had, moest verkopen en hem moest volgen. Hij zei dat het grootste gebod was om God en je naaste lief te hebben. Hij waarschuwde dat velen hem Heer zouden noemen, maar zouden worden afgewezen, omdat ze de wil van de Vader niet deden. Hij zei dat je door de nauwe, moeizame poort van zelfverbetering moest binnengaan.
Maar Paulus veegde dat allemaal terzijde. Hij leerde dat verlossing niet komt van wat je doet, maar van wat je gelooft. Als je met je mond belijdt en met je hart gelooft dat Jezus Heer is. Dat is de kern van Paulus' evangelie. Levenslange gehoorzaamheid is niet nodig. Gerechtigheid is niet nodig. Alleen belijdenis en geloof. In Galaten gaat Paulus tekeer tegen iedereen die leert dat de Wet nog steeds van toepassing is. Hij noemt hen dwazen. Hij zegt dat allen die vertrouwen op de werken van de Wet, onder een vloek staan. Hij zegt zelfs dat de Wet alleen gegeven is om ons tot Christus te leiden. En nu Christus gekomen is, staan we niet langer onder haar toezicht.
Dit is een dramatische omkering van Jezus' eigen woorden, waar hij zegt: "Geen jota of tittel van de Wet zal vergaan." (En de samenvatting van de Wet en de profeten is: "Heb God lief boven al en je naaste als jezelf.") Paulus herschreef dit gedachtengoed. Hij vertelde de mensen dat Abraham gerechtvaardigd werd door geloof alleen, voordat de Wet bestond. Hij herinterpreteerde de Hebreeuwse geschriften om zijn boodschap te ondersteunen. En daarmee verbrak hij de verbinding van de Jezusbeweging met haar Joodse wortels. Hij schiep een godsdienst die niet meer draaide om Israel, het Verbond of de geboden, maar om de geestelijke eenheid met Christus door de doop. Paulus zegt dat we met Christus sterven en met Hem opstaan. We worden nieuwe scheppingen. Alle dingen worden nieuw.
Nogmaals, dit zijn geen leringen die Jezus onderwees. Dit zijn Paulinische gedachten en de gevolgen waren diepgaand. Paulus' evangelie stond heidenen toe zich aan te sluiten zonder zich tot het jodendom te bekeren. Het stelde mensen in staat zich gered te voelen, zonder hun gedrag te veranderen! Het veranderde verlossing in een persoonlijke afspraak tussen de gelovige en God, bemiddeld door geloof in een bovennatuurlijke gebeurtenis.
Het gedachtengoed aan de volgelingen aangepast
Dit was revolutionair. Het opende de deur naar massabekeringen. Het maakte het christendom draagbaar, aanpasbaar, schaalbaar, maar het begroef de oorspronkelijke boodschap van Jezus, de boodschap die gerechtigheid, opoffering en zelfomvorming, zelfverbetering vereiste. Paulus' religie draait echter om plaatsvervanging. Jezus neemt jouw plaats in. Paulus' godsdienst draait om een persoonlijke verklaring. Je zegt de juiste woorden en je bent gered. Paulus' religie draait om ontsnapping. Je wordt gered uit een gedoemde wereld, niet geroepen om die te verbeteren. En langzaam, stilletjes, werden de zedelijke aanwijzingen van Jezus aangepast door het theologische gedachtengoed van Paulus. De kerk werd een instituut dat genade zonder verandering, geloof zonder werken, rituelen zonder verantwoordelijkheid predikte.
En miljoenen volgen het, in de overtuiging dat ze de leer van Jezus naleven, terwijl ze in werkelijkheid leven binnen een denkkader dat Paulus heeft ontwikkeld. Dit zijn niet zomaar theologische weetjes. Dit is de denkwereld van het huidige christendom. De leer van de 'erfzonde': Paulus. Het idee dat je 'gered wordt door geloof alleen': Paulus. De gedachte dat Jezus' dood een 'wettige betaling aan God' was: Paulus. Niets daarvan kwam uit de mond van Jezus!
En toch omschrijft het de godsdienst die zijn naam draagt. Je hebt dit niet geleerd op de zondagsschool, maar het bewijs is duidelijk zichtbaar. Lees de evangeliën en lees daarna Paulus' brieven. Vergelijk ze, je zult twee verschillende boodschappen vinden, twee verschillende doelstellingen, twee verschillende evangeliën. En de boodschap die vandaag de dag op de kansels overheerst, is niet die welke Jezus predikte. Het is de boodschap die Paulus bedacht. Dit zijn de vierde en vijfde manier waarop Paulus de godsdienst schiep, die jij vandaag de dag volgt. Nu volgt het laatste onderwerp.
6. Het Westerse, paulinische christendom
De zesde en misschien wel meest ingrijpende manier waarop Paulus de godsdienst schiep, die jij nu volgt. En het is de meest blijvende van allemaal. Paulus' brieven werden de maatstaf van het christendom zelf. Niet de evangeliën, niet de woorden van Jezus, maar de geschriften van een man, die Jezus nooit persoonlijk heeft gekend, die openlijk botste met zijn leerlingen en die leerstellingen onderwees die Jezus nooit sprak. En toch staan kerken over de hele wereld vandaag de dag op Paulus' grondslag, zonder het zelfs maar te beseffen. Denk er eens over na. Hoe is het Nieuwe Testament opgebouwd? Ten eerste de vier evangeliën, Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes, die tientallen jaren na Jezus' dood zijn geschreven en al door Paulus' theologie zijn beïnvloed. Dan komen de Handelingen van de Apostelen, die niet om Petrus of Jakobus draaien, maar om Paulus. En dan een groot aantal brieven: Romeinen, Korintiërs, Galaten, Efeziërs, Filippenzen, Kolossenzen, Thessalonicenzen, Timotheüs, Titus, Filemon en Hebreeën. Bijna de helft van het Nieuwe Testament is Paulus' stem. De historische Jezus heeft amper vier boeken.
Paulus heeft er dertien en mogelijk veertien. Dit betekent dat de theologie die christenen week in week uit, jaar na jaar, in zich opnemen, niet afkomstig is van de man die ze Heer noemen, maar van de man die beweerde namens hem te spreken. En hier komt het gevaarlijkste deel. Die brieven werden ook het uitgangspunt, van waaruit de rest werd beoordeeld. Tegen de tijd dat de leiders van de vroege kerk besloten welke boeken ze in de Bijbel zouden opnemen, waren Paulus' geschriften al wijdverspreid en vormden ze de theologische grondslag van de opkomende kerk. De evangeliën werden gelezen door Paulus' ogen. Jezus' gelijkenissen werden opnieuw geïnterpreteerd om te passen bij Paulus' nadruk op genade. Het Oude Testament werd herlezen om te passen bij Paulus' denkraam van profetie en vervulling.
De historische Jezus, de radicale leraar die de macht uitdaagde en opriep tot rechtvaardigheid, werd langzaam bedolven onder lagen van Paulus' theologie, totdat alleen de goddelijke Christus overbleef. En zelfs toen was het niet de Christus van de evangeliën, maar de mystieke Christus uit Paulus' visioenen. Een hemels wezen, gekruisigd voor de zonde, opgestaan om onsterfelijkheid te schenken, gezeten in kosmisch gezag, heersend in geestelijke werelden, ver verwijderd van de stoffige wegen van Galilea.
Aangepast om te kunnen verspreiden
Deze verschuiving was geen vergissing. Het was het gevolg van een bewuste theologische doelstelling. De vroege kerkvaders, vooral in de heidense wereld, vonden Paulus' boodschap veel aantrekkelijker dan het gedachtengoed van Jezus. Paulus bood een universeel evangelie, een geloof dat Wet, cultuur en geschiedenis oversteeg. Hij gaf het Romeinse rijk een godsdienst die het kon aannemen, zonder zich tot het jodendom te bekeren.
Daarom, toen Constantijn in de 4e eeuw het christendom legaliseerde en denkbeelden als
- de drie-eenheid,
- de verzoening,
- de erfzonde,
- de rechtvaardiging door het geloof alleen
ontstonden, waren dat allemaal gedachten van Paulus of van na Paulus. Daarom zullen de meeste christenen vandaag de dag, als je vraagt wat het evangelie is, niet Jezus aanhalen. Ze zullen zonder het te beseffen Paulus citeren. Ze zullen zeggen dat we gered worden door genade, door geloof, niet door werken. Dat de Wet vervuld en terzijde gesteld is. Dat gerechtigheid wordt toegerekend, niet verdiend.
Maar Jezus heeft dit nooit gezegd. Hij zei dat je je vijanden moest liefhebben, de armen moest voeden, moest vergeven, dagelijks je kruis moest opnemen en Hem moest volgen. Hij zei: "Velen zullen op die dag tegen Mij zeggen: 'Heer, Heer,' maar Ik zal zeggen: 'Ik heb U nooit gekend.'" Jezus leerde: persoonlijke omvorming, ontwikkeling. Paulus leerde: afspraak, overeenkomst.
En de wereld koos voor Paulus. Omdat die persoonlijke ontwikkeling maar moeilijk is en een overeenkomst gemakkelijk, immers: geloof en ontvang. Dat is de religie die Paulus bedacht en die vandaag de dag overheerst. Protestantse kerken zijn gebouwd op Paulus' evangelie van rechtvaardiging door geloof alleen. De katholieke leer over erfzonde en genade vloeit ook voort uit Paulus' opvattingen. Evangeliserende bewegingen benadrukken de wedergeboorte-ervaring, een idee gevormd door Paulus' taal van 'nieuwe schepping'. Zelfs charismatische bewegingen met hun nadruk op de geest, weerspiegelen onbewust meer Paulus dan Jezus.
Ondertussen worden Jezus' waarschuwingen over rijkdom, macht, geweld en schijnheiligheid aan de kant geschoven of gespiritualiseerd. Zijn ethische eisen worden verzacht. Zijn Joodse identiteit werd uitgewist. En zijn boodschap wordt overstemd door de luidere stem van de man die hem een nieuw aanzien gaf.
Dit is geen speculatie. Het is de slotsom van veel historici en geleerden, die de teksten zorgvuldig hebben onderzocht. De Jezusbeweging en de Paulusbeweging waren niet hetzelfde. De ene ging over een profeet, de andere over een redder. De ene ging over gehoorzaamheid, de andere over geloof. De ene riep op tot omvorming, de andere beloofde ontsnapping. En de versie die de wereld veroverde, was niet die uit Nazareth, maar die uit Tarsus.
Paulus' gedachtengoed werd leidend
Paulus' brieven werden Schrift. Zijn theologie werd orthodoxie. Zijn evangelie werd christendom. Dat is de zesde en laatste manier waarop Paulus de religie heeft ontwikkeld die u vandaag de dag aanhangt. Niet met geweld, niet door bedrog, maar door het geschreven verslag geleidelijk vorm te geven. Door eerst te schrijven, vaak te schrijven en te schrijven met een visie, waarvoor anderen te traag of te trouw waren om die te beoordelen. En nu, eeuwen later, herinnert de wereld zich Jezus door Paulus' ogen. Zëjn stem galmt na in preken, geloofsbelijdenissen, leerstellingen en gebeden.
De echte Jezus echter, de historische Jezus, de Joodse Jezus, de ethische Jezus, blijft begraven onder een berg theologie. En hier is de vraag die elke gelovige zou moeten stellen als Paulus nooit ook maar één woord had geschreven. Hoe zou het christendom er dan uitzien? Zou het wel kunnen bestaan? Of zouden we de leer van Jezus hebben gevolgd zoals hij die gaf, zonder vervanging, zonder verdraaiing, zonder masker? Die vraag alleen al zou je aan het denken moeten zetten. Zou je moeten doen afvragen, wat er nog meer verborgen is gebleven. Zou je moeten doen vragen wie werkelijk jouw geloof heeft geschreven.
Een duidelijk voorbeeld van het gestelde in bovenstaande tekst is: Filippenzen 3:20-21
"Maar wij hebben ons burgerrecht in de hemel en van daar verwachten wij onze redder, de Heer Jezus Christus. Met de kracht waarmee hij in staat is alles aan zich te onderwerpen, zal hij ons armzalige lichaam gelijkmaken aan zijn verheerlijkte lichaam."
De opvatting van Paulus is hier dat de mens volkomen afhankelijk is van Jezus' handelen. Maar in andere teksten zegt ook Paulus dat het de mens is die zich moet inspannen om het heil te bereiken.
De oorspronkelijke tekst
How Paul Invented Your Religion (Hoe Paulus het Westerse christendom stichtte)
Tekst van de video https://youtu.be/adfsSmasfwg?si=fIPhzMgAPeycK
Sacred Logic, 9 aug 2025 #ChurchHistory #ChristianHistory #BibleHistory
The Apostle Paul didn't just spread Christianity - he reshaped it. In this video, we reveal 6 facts about how Paul's teachings transformed the message of Jesus into the religion followed by billions today. From rewriting core beliefs to redefining salvation, Paul's influence was great.
Whether you're a believer, skeptic, or just curious about religious history, this deep dive will challenge what you thought you knew.
What if I told you that the Christianity you follow today has very little to do with Jesus and almost everything to do with a man who never met him. A man who wasn't even one of his disciples. And a man who took a radical Jewish preachers's message and rewrote it to create a new religion. One that Jesus never intended to exist. This man is Paul.
The Paul who wrote more of the New Testament than anyone else. The Paul who claimed visions, not memories. The Paul who introduced ideas that Jesus never spoke about. And the Paul who systematically replaced the historical Jesus with a divine Christ figure, modeled after pagan gods. That is not a conspiracy. That is history. And by the end of this video, you will realize that the faith millions follow today was not built on the teachings of Jesus, but on the imagination of Paul.
Think about this. Jesus spent his life preaching to Jews, telling them to follow the law, to repent, and to prepare for the kingdom of God. He lived as a Jew, prayed as a Jew, taught Jewish ethics, and warned against religious hypocrisy. He even told people that not a single letter of the law would pass away. But Paul comes along after Jesus is gone and says the law is a curse. Paul comes along and tells people that circumcision is meaningless, that faith alone is enough, that Gentiles can ignore the commandments that Jesus himself upheld.
And Paul claims all of this not based on what Jesus taught him in person because they never met, but based on a private vision he says he had on a road, a vision no one else saw, a revelation no one else could confirm. Paul then becomes the dominant voice of early Christianity. Not Peter, not James, not John, but Paul, a man who openly admits that his gospel was not taught to him by any man, but came through divine revelation. But what kind of revelation erases the very commandments that Jesus lived and died by?
Paul's letters are the oldest Christian documents we have, predating the gospels by decades. That means the first writings about Jesus were not about his teachings, not about his parables, not about his actions, but about Paul's theological interpretation of who Jesus was. He tells people Jesus is the cosmic son of God, crucified for our sins, resurrected to give eternal life. He talks about grace, faith, and justification. But he almost never quotes Jesus.
He was inventing a religion that could spread beyond Jews. A religion that could appeal to Romans, Greeks, and pagans. And to do that, he needed to reshape Jesus into something more familiar, something divine, dramatic, and universal. Think about it.
Paul says we are saved by faith, not by works. But Jesus said again and again that what you do matters. Jesus praised the good Samaritan not for his beliefs, but for his actions. He condemned hypocrisy, injustice and selfishness. He demanded righteousness, not rituals. But Paul replaces this with doctrines, with creeds, with belief in blood sacrifice. He takes a message of ethics and transforms it into a system of salvation. He says that believing in the resurrection is the only thing that matters. Not what you do, not how you live, just what you believe.
That is not the message of Jesus. That is the message of Paul. And the irony is that most Christians today follow Paul without realizing it. They think they are following Jesus. They go to church and hear verses from Paul's letters. They learn about salvation through faith. They learn that the law is dead, that grace is all, that baptism replaces Torah, but they do not realize that Jesus never said these things. They come from a man who never sat at Jesus's feet, who never broke bread with him, who never heard a single parable firsthand.
How did this happen? How did Paul go from outsider to architect? The answer lies in strategy. Paul knew that the Jewish message of Jesus would not appeal to the gentile world. He knew that a strict law, a Jewish Messiah, and an apocalyptic warning, would not work in Rome. So, he softened it, repackaged it, rebranded it. He told Gentiles they did not need to become Jews. He told them they could skip the law. He gave them a shortcut to salvation, faith in a dying and rising God.
Sound familiar? That is what the mystery religions of the Roman Empire offered. Cults like those of Mithris and Osiris taught about death and rebirth, about secret knowledge and divine salvation. Paul borrowed this structure and gave it a new name, Christianity. And as his letters spread, so did his theology. The churches he founded carried his version of the gospel, not the one the original disciples preached. And when the gospels were finally written decades later, they were already shaped by Paul's framework.
That is why the Jesus of the gospels sometimes - if Paul's invention of Christianity started with claiming authority through a vision and teaching a gospel - utterly disconnected from Jesus's original words. Then what happened when he encountered the very men who walked with Jesus, who heard his voice, who lived his teachings daily? What did Peter, James, and John, the pillars of the early church, say when Paul began preaching something radically different from their Messiah's message? The answer is shocking and has been hiding in plain sight for nearly, years. They opposed him. They clashed. They argued. And they never fully reconciled.
Paul wasn't a teammate of the apostles. He was a theological rival. And this second way Paul invented the religion you follow today, might be the most scandalous of all. The book of Acts tries to smooth over this tension, painting a picture of harmony. But Paul's own letters tell a different story. In Galatians, Paul admits that after preaching for years, he finally went to Jerusalem to meet with the apostles, not to learn from them, but to confront them. He writes that when Peter came to Antioch, he opposed him to his face. Why? Because Peter was living like a gentile among Gentiles, but then pulled back and separated himself when Jewish believers showed up. Paul publicly rebuked him, not with humility, but with the arrogance of someone who believed he had a better gospel than the men who had walked beside Jesus himself.
Can you imagine? Paul, who never met Jesus, rebuking Peter, who spent years learning directly from the teacher. And it gets worse. Paul goes on to say that even Barnabas, his missionary partner, was led astray by what he called hypocrisy. He accused the apostles of being wrong. Why? Because they were still observing the law. Because they still saw Christianity as a Jewish movement. Because they expected gentile converts to respect the Torah. And Paul could not allow that. He had a different vision. A religion without the law. A salvation without obedience, a messiah detached from Moses.
That's why Paul writes that he did not receive his gospel from any man. He emphasizes that he did not consult with the apostles before preaching. He was not looking for unity. He was building something separate.
In fact, Paul calls those who preach a different gospel, meaning one that includes the law, a cursed. He does not just disagree with them, he anathematizes them. He says that even if an angel preaches a different gospel, let them be cursed. This is not the language of harmony. It is the language of a hostile takeover. And the apostles saw it happening. In the book of Acts, we read about this in his letters, he brushes aside these restrictions, saying that eating food sacrificed to idols is no big deal unless it offends someone's conscience. He was not just defying the law. He was defying the very council that tried to bridge the gap. This was not accidental. Paul was methodically breaking Christianity away from Judaism.
And the apostles watched it happen with deep concern. In Acts, we see James insist that Paul prove he is not anti-law by participating in temple rituals. Paul complies only to be arrested shortly after. Why was James so concerned? Because rumors were spreading that Paul was teaching Jews to abandon the law, to forsake circumcision, to ignore Moses. And James knew that was not the message Jesus had died for.
Jesus never abolished the law. He fulfilled it. He said the law would not pass away until heaven and earth did. He told his followers to exceed the righteousness of the Pharisees. He healed on the Sabbath, but never dismissed it. He spoke of mercy and justice, but always in the context of covenant. Paul's theology shredded that covenant, and he was proud of it. He said the law was our guardian until Christ came. And now that faith has come, we are no longer under a guardian.
He even said that if righteousness could come through the law, then Christ died for nothing. That is a direct contradiction to everything the apostles believed. They saw Jesus's death not as the end of the law, but as the ultimate act of obedience within it. And when Paul said the opposite, they resisted. The letter of James written by Jesus's own brother is widely believed to be a rebuke of Paul. It says that faith without works is dead. That Abraham was justified by what he did. That belief alone is not enough. That even demons believe and shudder. This is not subtle. It is a direct counterattack to Paul's doctrine of faith alone. So ask yourself, why would Jesus's own brother feel the need to correct Paul if they were preaching the same gospel? Why would the apostles challenge Paul's authority if he was simply continuing Jesus's mission? The answer is because he was not. He was building something entirely new, something detached from Jesus's original vision.
And yet, because Paul wrote letters that spread faster than oral tradition, because his churches flourished in gentile cities, because he was tireless in his missionary efforts, his version of Christianity eventually won. Not because it was more faithful, but because it was more flexible, more marketable, less Jewish. And as time passed, the memories of Jesus's teachings faded, while Paul's theology remained in writing, quoted, copied, canonized. The real apostles became footnotes. The men who walked with Jesus became secondary to the man who claimed visions.
The result, a religion shaped not by Jesus's followers, but by his opponent. And most people never notice. Now, brace yourself because what comes next is perhaps the most unsettling twist in the entire story. The third way Paul invented the religion you follow today is by introducing the very concept of a dying and rising savior, God. Something that was never central to Jesus's own message, but became the cornerstone of Paul's gospel.
And what is even more shocking is that this concept did not originate with Judaism or with anything Jesus ever said, but from the mystery religions that were already spreading across the Roman Empire long before Paul ever had his so-called vision. You have been told your entire life that Jesus's death and resurrection are the ultimate proof of divine truth, that this event sets Christianity apart from every other religion. But what if I told you that dozens of other religious cults had already been worshiping dying and rising savior gods centuries before Jesus was ever born? Mithris, Atis, Osiris, Dionis, all of them shared eerily similar patterns.
A divine being who suffers, dies, and is miraculously brought back to life, offering salvation to his followers. These cults used rituals of symbolic meals, spiritual rebirth, and sacred mysteries. And guess who was immersed in the world where these cults thrived? Paul. The cities where Paul founded his churches, Corinth, Ephesus, Philippi, were hotbeds of Greco Roman religious syncretatism.
Paul did not just operate in this environment. He absorbed it. He adapted it. He used it. Because if he wanted his version of Jesus to be accepted in these places, he had to reshape Jesus into something these people already understood. Not a Jewish rabbi with apocalyptic warnings, but a divine figure who dies for you, rises from death, and grants you eternal life through sacred union. This is not the Jesus of Nazareth. This is the Christ of Paul. And the earliest Christian writings we have, the letters of Paul, do not quote Jesus's teachings. They do not repeat his parables. They do not emphasize his healing ministry or ethical teachings. Instead, they focus obsessively on the crucifixion and resurrection.
Paul says that if Christ has not been raised, our faith is in vain. He elevates the resurrection to the absolute center of belief. He introduces the idea that through Adam came death and through Christ comes life. This mystical language is foreign to the teachings of Jesus. Jesus spoke of the kingdom of God, of justice, of repentance, of humility. He never told people to worship his death. He never claimed his blood was a cosmic sacrifice. But Paul did.
Paul went so far as to say that he preached Christ crucified, a stumbling block to Jews and foolishness to Gentiles. He knew his message was radical, but he preached it anyway, because he was not interested in preserving the original teachings. He was interested in creating a universal religion. And the death and resurrection motif gave him that power. It allowed him to construct a salvation story that bypassed law, bypassed ethnicity, bypassed the need to follow Jesus's example, and replaced it with a single requirement, belief. Just believe that Jesus died and rose for your sins, and you are saved. No need for commandments, no need for moral transformation, just faith in the mystery.
This was the formula of every major mystery cult in Paul's world. And Paul applied it to Jesus with surgical precision. Look closely at what Paul emphasizes in every letter. You will find little to no mention of the sermon on the mount. No direct call to feed the hungry, visit prisoners, or love your enemies. Instead, you find theology. You find substitutionary atonement. You find grace over law. You find the glorified Christ.
And it worked. The world embraced Paul's Christ because it was familiar. It echoed the spiritual hunger of Roman citizens who were already primed for a savior that conquered death (like Mithras). And over time, this vision became dominant. By the time the gospels were written, Paul's theology had already shaped the imagination of the early church. The gospels themselves begin to retroactively insert Paul's message into Jesus's story, especially in the Gospel of John, where Jesus speaks like a divine being rather than a prophetic teacher. This is how Paul rewrote Jesus, not through fiction, but through theology, not by lying, but by reframing.
And by the time Christianity was institutionalized under Constantine, the version that triumphed was not the radical Jewish message of a Galilean preacher. It was the cosmic salvation story of Paul's Christ. And still today, churches preach Paul every Sunday, believing they are teaching the words of Jesus. But they are not. They are echoing the mystery religion Paul created. Baptized in the name of Jesus.
This is not a personal attack. This is not heresy. This is history. And the question you must face is this. Are you following the man from Nazareth or the man from Tarsus? Because they are not the same. The third way Paul invented the religion you follow today is by replacing Jesus's mission with a pagan pattern. A pattern of sacrifice, resurrection, and salvation through ritual belief. And once you see it, you cannot unsee it.
If you have followed along this far, then you already know that Paul never met Jesus, openly clashed with his original disciples, and rebranded a Jewish messianic movement into a Greco Roman mystery cult. But it gets even deeper, even more disturbing, because the fourth and fifth ways Paul invented the religion you follow today are by redefining the very meaning of sin and then completely altering how salvation works. This was not a small theological tweak. This was a total system reset.
Paul did not just add a few ideas to the teachings of Jesus. He rewrote the entire spiritual logic of what it means to be good, to be forgiven, to be saved. Jesus spoke of sin as behavior, things you do, choices you make, acts of injustice, and selfishness, and hypocrisy that hurt others and distance you from the will of God. He called out greed, pride, oppression. He told people to repent, to change their actions, to love their enemies, to forgive, to live as lights in the world.
But Paul took that ethical framework and replaced it with a cosmic one. In Paul's letters, sin is not so much what you do. It is what you are. It is a condition, a stain, a spiritual disease that you inherit from birth. And there is nothing you can do to fix it. Not by praying, not by doing good works, not even by obeying the commandments. According to Paul, your only hope is a divine rescue.
Someone has to die for you. Enter Jesus, not as a teacher or a moral guide, but as a sacrificial lamb. Paul invented the idea that Jesus's death was not just a martyrdom. It was a substitution. That Jesus took your place, absorbed your punishment, and satisfied divine justice. This is not what Jesus taught. It is not even what the early disciples believed. The idea that someone can be punished in your place to make you righteous is completely alien to the ethical teachings of Jesus. But in Paul's world, this was the core of the gospel. He wrote that all have sinned and fall short of the glory of God and are justified freely by his grace through the redemption that came by Christ Jesus.
He says that the wages of sin is death, but the gift of God is eternal life. This sounds beautiful until you realize it means your behavior no longer matters. Only belief does. This is where Paul's redefinition of salvation enters. The fifth way he invented Christianity as you know it. In the teachings of Jesus, salvation was about doing the will of God. He told a rich man to sell all he had and follow him. He said the greatest commandment was to love God and love your neighbor. He warned that many would call him Lord but would be rejected because they did not do the will of the father. He said to enter by the narrow gate.
But Paul swept all of that aside. He taught that salvation comes not from what you do but from what you believe. If you confess with your mouth and believe in your heart that Jesus is Lord. That is the core of Paul's gospel. No need for lifelong obedience. No need for justice. Just confession and belief. In Galatians, Paul rages against anyone who teaches that the law still applies. He calls them fools. He says that all who rely on the works of the law are under a curse. He even says that the law was given only to lead us to Christ. And now that Christ has come, we are no longer under its supervision.
This is a dramatic reversal of Jesus's own words where he says: "Not one jot or tit of the law will pass away." Paul rewrote the system. He told people that Abraham was justified by faith alone before the law existed. He reinterpreted the Hebrew scriptures to support his message. And in doing so, he disconnected the Jesus movement from its Jewish roots. He created a religion that was not about Israel or the covenant or the commandments, but about spiritual union with Christ through baptism. Paul says we die with Christ and are raised with him. We become new creations. All things become new.
Again, these are not ideas Jesus taught. These are Pauline inventions and the consequences were massive. Paul's gospel allowed Gentiles to join without converting to Judaism. It allowed people to feel saved without changing their behavior. It turned salvation into a private transaction between the believer and God mediated by faith in a supernatural event.
This was revolutionary. It opened the doors to mass conversion. It made Christianity portable, adaptable, scalable, and it buried the original message of Jesus, the one that demanded justice, sacrifice, and transformation. Paul's religion is about substitution. Jesus takes your place. Paul's religion is about declaration. You say the right words and you are in. Paul's religion is about escape. You are rescued from a doomed world, not called to transform it. And slowly quietly the ethical demands of Jesus were replaced by the theological framework of Paul. The church became an institution preaching grace without change, faith without works, rituals without responsibility.
And millions follow it, believing they are living out the teachings of Jesus when in truth they are living inside a system Paul designed. This is not just theological trivia. This is the blueprint of modern Christianity. The doctrine of 'original sin', Paul. The idea that you are 'saved by faith alone', Paul. The notion that Jesus's death was a 'legal payment to God', Paul. None of it came from the mouth of Jesus.
And yet, it defines the religion that bears his name. You were not taught this in Sunday school, but the evidence is there in plain sight. Read the Gospels. Read Paul's letters. Compare them, you will find two different messages, two different priorities, two different gospels. And the one that dominates pulpits today is not the one Jesus preached. It is the one Paul invented. This is the fourth and fifth way Paul created the religion you follow today by red. Here is the final piece.
The sixth and perhaps most devastating way Paul invented the religion you follow today. And it is the most permanent of all. Paul's letters became the blueprint of Christianity itself. Not the gospels, not the words of Jesus, but the writings of a man who never knew Jesus personally, who openly clashed with his disciples and who taught doctrines Jesus never spoke. And yet today, churches across the world stand on Paul's foundation without even realizing it. Think about it. How is the New Testament structured? First, the four gospels, Matthew, Mark, Luke, and John, which were written decades after Jesus's death and already influenced by Paul's theology. Then come the Acts of the Apostles, which centers not on Peter or James, but on Paul. And then a massive block of letters. Romans, Corinthians, Galatians, Ephesians, Philippians, Colossians, Thessalonians, Timothy, Titus, Fameon, Hebrews. Nearly half the New Testament is Paul's voice. The historical Jesus barely has four books.
Paul has 13 and possibly 14. This means the theology the Christians absorb week after week, year after year, comes not from the man they call Lord, but from the man who claimed to speak for him. And here is the most dangerous part. Those letters became the lens through which all the rest was interpreted. By the time early church leaders were deciding what books to include in the Bible, Paul's writings had already circulated widely and formed the theological backbone of the emerging church. The gospels were read through Paul's eyes. Jesus's parables were reinterpreted to match Paul's emphasis on grace. The Old Testament was reread to fit Paul's framework of prophecy and fulfillment.
The historical Jesus, the radical teacher who challenged power and called for justice, was slowly buried under layers of Pauline theology until only the divine Christ remained. And even then, it was not the Christ of the Gospels, but the mystical Christ of Paul's visions. A heavenly being crucified for sin, risen to grant immortality, seated in cosmic authority, reigning in spiritual dimensions far removed from the dusty roads of Galilee.
This shift was not a mistake. It was the result of deliberate theological prioritization. The early church fathers, especially in the gentile world, found Paul's message far more appealing than the gentile context of Jesus. Paul offered a universal gospel, a faith that transcended law, culture, and history. He gave the empire a religion it could adopt without converting to Judaism.
That is why when Constantine legalized Christianity in the 4th century, the trinity, the atonement, original sin, justification by faith, all Pauline or postpauline ideas. This is why if you ask most Christians today what the gospel is, they will not quote Jesus. They will quote Paul. They will say we are saved by grace through faith, not by works. That the law has been fulfilled and set aside. That righteousness is imputed, not earned.
But Jesus never said these things. He said to love your enemies, to feed the poor, to forgive, to take up your cross daily and follow him. He said, "Many will say to me on that day, "Lord, Lord, but I will say, "I never knew you." Jesus taught transformation. Paul taught transaction.
And the world chose Paul. Because transformation is hard, transaction is easy. Believe and receive. That is the religion Paul invented and it dominates today. Protestant churches are built on Paul's gospel of justification by faith alone. Catholic doctrine of original sin and grace also flows from Pauline concepts. Evangelicals emphasize the bornagain experience, an idea shaped by Paul's language of new creation. Even charismatic movements with their emphasis on the spirit unknowingly echo Paul more than Jesus.
Meanwhile, Jesus's warnings about wealth, power, violence, and hypocrisy are sidelined or spiritualized. His ethical demands are softened. His Jewish identity is erased. And his message is drowned out by the louder voice of the man who rebranded him.
This is not speculation. It is the conclusion of countless historians and scholars who have examined the texts carefully. The Jesus movement and the Paul movement were not the same. One was about a prophet, the other a savior. One was about obedience, the other belief. One called for change, the other promised escape. And the version that conquered the world was not the one from Nazareth, but the one from Tarsus.
Paul's letters became scripture. His theology became orthodoxy. His gospel became Christianity. That is the sixth and final way Paul invented the religion you follow today. Not by force, not by fraud, but by shaping the written record. By writing first, writing often, and writing with a vision that others were too slow or too faithful to match. And now, centuries later, the world remembers Jesus through Paul's eyes. His voice echoes in sermons, creeds, doctrines, and devotions. But the real Jesus, the historical Jesus, the Jewish Jesus, the ethical Jesus remains buried beneath a mountain of theology.
And here is the question that should haunt every believer if Paul had never written a single word. What would Christianity look like? Would it even exist? Or would we have followed the teachings of Jesus as he gave them without substitution, without distortion, without the mask? That question alone should make you pause. Should make you wonder what else has been hidden. Should make you ask who truly wrote your faith.
terug naar de vragenlijst
terug naar het weblog
^