Timothy Wilson - Vreemden voor onszelf
NRC, 14 aug. 2012, door Ellen de Bruin
Uitg. Contact, 2005, 272 blz., alleen antiquarisch
Op de kaft van 'Vreemden voor onszelf' is een man te zien die zijn best doet om door een beslagen ruit naar binnen te kijken. Hij heeft een neutrale blik. Misschien denkt hij wel dat hij een goed zicht heeft.
Dankzij sociaal psycholoog Timothy Wilson weten we dat mensen helemaal geen goed zicht hebben als ze bij zichzelf naar binnen kijken. Want een groot deel van de mentale processen die bepalen
- wat we ergens van vinden, [denken]
- hoe we ons voelen [voelen]
- en hoe we ons gedragen, [willen]
speelt zich buiten het bereik van ons bewustzijn af. Daar kunnen we niet bij, net zoals we de werking van onze maagsappen of celdeling niet bewust kunnen volgen.
Vraag mensen waarom ze iets gedaan hebben - hoe kwamen ze bijvoorbeeld op de oplossing van die ene moeilijke puzzel? Ze zullen er een plausibel klinkend verhaal bij vertellen; maar de beslissende hint van de onderzoeker, zo subtiel dat ze die niet bewust hebben opgemerkt, komt daar niet in voor. Wat echt hun gedrag stuurde, weten ze niet. En het helpt niet om te proberen naar binnen te kijken. Dat werkt vooral verwarrend.
Wilson legt het allemaal prachtig uit.
terug naar de aanvangstoestand
terug naar het weblog
^